Katarzyna Puzyńska - Motylek

Lipowo, mała wioska na Mazurach, zimowa sceneria. Pusto, nudno i pięknie, życie toczy się powoli i według schematów. Atrakcją sezonu zdaje się być sprowadzenie do starego dworku Warszawianki planującej otworzenie stadniny koni. Sytuacja jednak szybko ulega zmianie, pojawia się bowiem tajemnicza zakonnica, a raczej jej zwłoki.. i następuje cała seria tajemniczych wydarzeń. Na jaw wychodzi kilka tajemnic, mniejszych i większych grzeszków mieszkańców, cała wioska aż huczy od plotek. 

Do akcji wkracza policja, co tu dużo mówić - niedoświadczona i do tej pory, siłą rzeczy, raczej niezaangażowana w swoją pracę. Do rozwiązywania zagadki funkcjonariusze zabierają się o tyle z zapałem, co po omacku. Brakuje im tropów i informacji, aż pojawia się kolejny trup, a do zespołu dołącza bardziej doświadczona policjantka, wzbudzająca sensacje swym wyglądem i zachowaniem Klementyna. Od tego momentu śledztwo nabiera tempa i kolorów. Zanim to jednak nastąpi - czeka nas spotkanie z wieloma postaciami,  pierwsza połowa książki, to tak naprawdę powieść obyczajowa, druga - trzymający w napięciu kryminał.

Akcja toczy się w maleńkiej społeczności, w której wszyscy zdają się wszystkich znać i wszystko o sobie wiedzieć, ciężko jest im uwierzyć, że ktoś ze "swoich" jest mordercą. Atmosfera jest duszna, a we wsi nie brakuje domorosłych detektywów, nieświadomych niebezpieczeństw. 

W książce miesza się wiele znanych motywów i stylów, mamy tu klasyczny kryminał i zagadkę wymagającą dedukcji - wpływu Christie nie da się w tej książce nie dostrzec. Ale w tej mieszance odnajdziemy również sporo z powieści obyczajowej, wiele wątków ocierających się o tematykę społeczną, a nawet psychologiczną. Autorka jest z wykształcenia psychologiem i od razu rzuca się w oczy wiele postaci rodem z podręcznika. Zagadka w stylu Christie, atmosfera Lipowa przywodzi na myśl kryminały Becketta, a cała konstrukcja powieści (i kilka wątków) mocno kojarzy mi się z "Trafnym Wyborem" J. K. Rowling. 

Mimo tych wszystkich wpływów czytelnik otrzymuje jednak coś oryginalnego, szczególnie na gruncie polskim. Puzyńskiej udało się odmalować bardzo przekonujący obraz polskiej, współczesnej wioski, może nieco przerysowanej i stereotypowej, ale - charakterystycznej. Bohaterowie, a jest ich sporo, mają jakieś swoje smaczki, nadające im charakteru, zbudowani są jednak na stereotypowych wyobrażeniach i postaciach często wykorzystywanych w innych powieściach, czy filmach - rozwodniczka z dużego miasta, policjant-maminsynek trzymający się spódnicy nadopiekuńczej matki, odgrodzeni od świata milionerzy, miejscowy osiłek trzęsący wsią, blond-fryzjerka, nastolatki w za krótkich spódniczkach.. Każdy z nich przemawia jednak własnych głosem na kartach powieści, poznajemy całą społeczność od wewnątrz. Jest jednocześnie zabawnie, lekko, ale też kompleksowo i bez upiększania. Obraz, choć początkowo miałam pewne wątpliwości - przekonał mnie.

Oryginalności nie da się w żadnym wypadku odmówić wątkowi kryminalnemu. Czytelnikowi nie brakuje podstaw do rozmyślań nad rozwiązaniem, a jednak rozwikłanie sprawy nie jest proste. Z każdą stroną wszystko się wikła i komplikuje, w pewnym momencie byłam pewna, że tej zagadki nie da się rozwiązać bez naginania faktów, a jednak! Ta strona powieści zadowoliła mnie bez zastrzeżeń. 

"Motylek" to debiut, nie obyło się bez drobnych potknięć i paru zastrzeżeń do stylu, ale autorce udało się i tak bardzo dużo - po prostu wysoko zawiesiła sobie poprzeczkę. W jednej książce niełatwo połączyć przekonująco wątki społeczne, obyczajowe i do tego jeszcze wpleść wątek kryminalny - Puzyńskiej się udało. Jestem pewna, że kolejne części serii będą jeszcze lepsze - obraz Lipowa zostanie uzupełniony, a postacie trochę bardziej urealnione i złożone. 

Na książkę zdecydowanie warto zwrócić uwagę - na rodzimym gruncie ciężko o podobną pozycję, ja przynajmniej na taką nie trafiłam. Łączącą gatunki, z takim a nie innym tłem, rozrywkową i lekką, czerpiącą inspirację z tego co dookoła, a nie goniącą za stylem i klimatem amerykańskich, czy brytyjskich thrillerów. Autorka trafiła na sporą lukę i bardzo umiejętnie zabrała się za jej wypełnianie. Książkę polecam wszystkim miłośnikom gatunku, bez względu na płeć, czy wiek, a sama czekam na zapowiadane już "Więcej czerwieni", czyli kontynuację "Motylka".

Ocena: 8/10

Recenzja bierze udział w Kryminalnym Wyzwaniu oraz wyzwaniu Polacy nie gęsi, czyli czytajmy polską literaturę.