Joanna Bator - Wyspa Łza

Joanna Bator zawsze zabiera w podróże nietypowe, tajemnicze, lekko niesamowite. W "Wyspie Łzie" opowiada przede wszystkim własną historię, czyni to "pod pretekstem" podróży, opisu procesu twórczego. Podróż jest osobista, pełna intymności, zachwianych proporcji. Niepowtarzalna i prawdziwa. Na Wyspę Łzę, czyli Sri Lankę Bator wyjeżdża w poszukiwaniu zaginionej ponad 25 lat temu Sandry Valentine. Wydaje się to być może pozbawione sensu i związku z rzeczywistością, ale poszukiwania te są związane jednocześnie z tworzeniem, poszukiwaniami różnego rodzaju, z pisaniem książki, której główna bohaterka jawi się jako nierozerwalnie z Sandrą związana.

W opisanym świecie mieszają się czasy, życia, idee. Podobnie emocje, obrazy, które zawsze przechodzą przez autorkę, zanim trafią na papier. Prawdziwość, tego co w książce wypływa właśnie stąd - z osobistego przeżywania, z ciągłego umieszczania siebie wewnątrz, nawet jeśli jest to ostatnie miejsce, w którym chciałoby się siebie widzieć, nawet jeśli jest to obrzydliwe, bolesne. Niewłaściwe. Nudne. Do czytelnika nie dociera czysty opis świata, Joanna Bator nawet tego nie próbuje - wprowadza za to do książki postaci fikcyjne, symbole, nadaje nowe znaczenia. Organizuje świat, stara się go odczytać, pojąć, stworzyć własne ramy. Obiektywną prawdę odrzuca jako nieistniejącą, zastępując ją wnikliwą interpretacją, opisem własnego świata.

Mateusz Czarnecki - Otwórz oczy, zaraz świt

Teo, to młody człowiek, który zdążył odnieść już na polu zawodowym spektakularny sukces - na pierwszy rzut oka ma wszystko - pieniądze, pracę, piękną kobietę. Jego życiu czegoś jednak brak - uświadamia sobie to podczas krótkiej podróży do Indii. W jej trakcie przypomina sobie o sobie samym - swoich marzeniach, pragnieniach. Uzmysławia sobie, że stał się sobie obcy, że droga, którą szedł do tej pory zaprowadziła go w miejsce, w którym wcale nie chciał się znaleźć.

Postanawia w swoim życiu coś zmienić, odnaleźć samego siebie i swoją drogę. Po powrocie do Polski, co prawda plan nieco się rozmywa, ale pasmo niepowodzeń na gruncie zawodowym bardzo ułatwia decyzję o kolejnym wyjeździe – Teo postanawia znów wyjechać do Indii, spróbować życia z Amirą – dziewczyną poznaną w Bombaju, która dla Teo stała się bodźcem do refleksji i która uświadomiła mu, że jego życie nie ma smaku, nie ma zapachu. Po przyjeździe spotyka go niestety kolejne rozczarowanie, a wszystkie plany związane z dziewczyną odchodzą w niwecz. Teo decyduje się na podróż – w głąb Indii, w głąb siebie, dopiero tu właściwie zaczyna się prawdziwa przygoda, cała historia. W ciągu kilku intensywnych miesięcy udaje mu się przeżyć więcej, niż przez całe życie. Udaje mu się odzyskać spokój, równowagę, zdefiniować siebie na nowo.

Marek Pindral -Chiny od góry do dołu

Marek Pindral wyjechał do Chin jako nauczyciel uniwersytecki języka angielskiego i spędził w nich 2 lata. Przez 2 lata uczył młodzież i podróżował, poznawał Chiny. To co otrzymuje czytelnik w "Chinach od góry do dołu" to mieszanka literatury podróżniczej, wspomnień, o lekkim zabarwieniu politycznym, z odrobiną reportażu. Jest to relacja z pobytu, nie z podróży - miałam więc nadzieje na trochę inne proporcje (mniej przyrody, więcej ludzi, codzienności, tego co doświadczane przez cały wyjazd, nie przez jeden dzień gdzieś w głuszy), przede wszystkim jest to jednak pozycja podróżnicza, opowiadająca o "egzotyce" Chin, o tym co ukryte, mniejszościowe, często też siłą rzeczy (bariera językowa) skupiając się na obserwacji zachowań i okoliczności przyrody, nie na zrozumieniu.

Książka zapowiada się bardzo dobrze, kilka pierwszych rozdziałów to faktycznie relacja z pobytu, zapis doświadczenia życia w chińskim mieście, edukowania młodego pokolenia, zachodzących zmian i wzajemnego wpływu. Pierwsze 100 stron przeczytałam błyskawicznie i z wypiekami na twarzy. Po tym co zaserwowała mi na temat codzienności, ludzi i relacji Katarzyna Pawlak w "Za Chiny Ludowe" - "Chiny od góry do dołu" jawiły się jako kompletna odwrotność tej książki - ciekawy świata i ludzi narrator, pełen życzliwości, podejmujący próby zrozumienia, którego mantrą jest "bądź otwarty" - odwrotność, a więc pozycja zdecydowanie warta uwagi.

Michael Booth - Sushi i cała reszta

Propozycja dla lubiących dobre jedzenie, sushi, ciekawe opowieści, Japonię i ceniących poczucie humoru oraz dystans do siebie i świata. "Sushi i cała reszta" to książka podróżniczo-kulinarna, w 2010 nagrodzona przez Związek Pisarzy Kulinarnych jako najlepsza w tym gatunku. 

Michael Booth jest dziennikarzem kulinarnym, na swoim koncie ma też kilka książek podróżniczo-kulinarnych, między innymi "Jedz, módl się, jedz", napisaną w odpowiedzi na "Jedz, módl się, kochaj". Booth jedzie do Japonii z żoną i dwójką dzieci, chce poznać kuchnię tego kraju, wydającą mu się nieprzeniknioną z jednej strony, z drugiej niemożliwą do poznania w żaden inny sposób niż właśnie tam, u źródła. Jego podróż trwa 3 miesiące i myślę, że śmiało można określić ją jako przygoda życia dla całej czwórki. Booth w trakcie podróży poznaje smaki fascynujące, odstręczające, uzależniające, ale przede wszystkim niespotykane na Zachodzie! Mierzy się ze swoimi przyzwyczajeniami, staje przed wyzwaniami z pogranicza duchowości i filozofii, a przy tym poznaje Japonię i trochę też samego siebie.

Mirosław Kowalski - Szkatułka pełna Sahelu. Subsaharyjska ballada

Mirosław Kowalski - kardiolog ze Starachowic, a także podróżnik z pasją opisuje swoją wyprawę do krajów Sahelu - podróż przez południowe obrzeża pustyni. Podróż trwającą kilka tygodni, lecz daleko wykraczającą poza tradycyjną turystykę. "Szkatułka.." to zbiór 6 opowieści o ludach Afryki, o miejscach, ale też o podróżującym. Autor od pierwszych stron ujmuje prostotą opowieści, swoim otwarciem, chęcią jak najgłębszego przeżycia podróży, ale też rozwagą i refleksyjnością.

Po pierwsze książka pełna jest informacji - na temat historii, architektury, obyczajowości i obrzędowości. Nie jest to przepisywanie wiedzy książkowej - autor poznaje wszystko od wewnątrz, dopytuje miejscowych, swoich przewodników, wszystkich napotkanych na swojej drodze - porównuje, docieka, próbuje pojąć i znaleźć zależności. Czyni to trochę jak dziecko, zaczynając od zdziwienia. Potrafi odrzucić przyzwyczajenia, wiedzę i ograniczenia - wkracza do innego świata i nie ma oporów przed przyznaniem się do niewiedzy, postawienia wyżej przypadkowo napotkanego przechodnia. Dzięki temu otrzymujemy pasjonującą, zaskakującą, wielogłosową i wielowątkową opowieść o odwiedzonych miejscach i ludziach. Napisana jest językiem prostym, ale bardzo sugestywnym i świetnie korespondującym z wydarzeniami.

Konrad Wilk - Naga Asu

Po książce sobie wiele obiecywałam, jak się okazało zbyt wiele. Lektura relacji z podróży Konrada Wilka była dla mnie pasmem rozczarowań. "Naga Asu"to owoc kilku podróży Wilka do Azji, nie jest to reportaż, właściwie nie jest to też relacja z podróży, ale nie jest to też fikcja literacka. W "Naga Asu" style się łączą i mieszają, co samo w sobie nie jest niczym złym, ale zdenerwował mnie brak jakiegoś komentarza, wstępu do książki - wytłumaczenia jak czytać, jak odczytywać i rozumieć niektóre fragmenty. Wilk nie wyjaśnia co wydarzyło się tylko w jego głowie, a co naprawdę, nie podaje nawet informacji kiedy był w Azji, ile razy, gdzie, z kim, jak długo. Dla mnie te informacje są istotne, bardzo istotne. Już na wstępie pierwsze rozczarowanie.

Rozczarowanie drugie, poważniejsze, oj dużo poważniejsze. Wilk opisując swoje podróże pokazuje właściwie jak nie podróżować. Może i podróżuje dużo, ale ja czytając jego relacje byłam zniesmaczona. Jego pośpiechem, podejściem do ludzi, do siebie, jego decyzjami, tym czym dla niego jest podróż. Słów kilka, dla lepszego zrozumienia, o konstrukcji książki. Wilk opisuje swoją podróż w formie wspomnień, urywków. Można powiedzieć, że przeżywa swoją podróż na nowo, ale trudno mi powiedzieć czy zauważa swoje błędy, czy udaje mu się w końcu spojrzeć głębiej. Bo jego podróże i uwagi są wyjątkowo powierzchowne. Spotyka na swojej drodze wielu mądrych ludzi próbujących uświadomić mu jego błędy, ale mam wrażenie, że mimo, że słyszy, to nie rozumie.