środa, 22 października 2014

Jo Baker - Dworek Longbourn

Literaturę typowo kobiecą u mnie znaleźć możecie rzadko, bardzo rzadko. Nie dlatego, że jestem uprzedzona, czy jej nie lubię, ale dlatego, że do większości książek nie ciągnie mnie nic lub prawie nic. Można powiedzieć, że jako gatunek wydaje mi się nieatrakcyjna, a by go zgłębiać w celach czysto poznawczych nie miałam nigdy odpowiedniej motywacji. "Dworek Longbourn" wydał mi się warty uwagi, ze względu na pomysł i rodzaj historii. Powieść-negatyw "Dumy i uprzedzenia".

Postaci znane z kart powieści Jane Austen zostają sprowadzone do roli tła, Jo Baker tworzy opowieść o służbie, która w "Dumie i uprzedzeniu" istniała, ale raczej jako duchy, niewymienieni często nawet z imienia, postacie oczywiste i nic nieznaczące. Bennetowie w "Dworku.." siłą rzeczy posiadają moc sprawczą - to wokół nich toczy się całe życie, również służby, ale dla czytelnika ich historia pozostaje bez znaczenia, nie ma szans stać się historią zrozumiałą, logiczną. Dociera w postaci strzępków, krótkich zdań, plotek - porażając banalnością, a jednocześnie ukazując bezsilność i podmiotowość Polly, państwa Hillów, Sary, Jamesa, czyli całej służby, która ma być nie tylko niezawodna, ale też niewidzialna, której człowieczeństwo jest niewskazane.

Sama historia nie wychodzi poza gatunkowe ramy - jest tu miłość, tajemnica, rozłąka, tęsknota. Główną bohaterką jest Sara, młoda dziewczyna, niepotrafiąca pogodzić się ze swoją rolą pokojówki, odważna marzycielka. Poznajemy ją w momencie, w którym w Longbourn pojawia się James - lokaj, budzący w dziewczynie nieznane uczucia - mieszankę strachu, ciekawości.. ostatecznie, oczywiście, zidentyfikowaną jako miłość. Sara przeżywa pierwsze uniesienia (raczej platoniczne i/lub nieśmiałe), dojrzewa, itd. Można znaleźć tu mnóstwo analogicznych do "Dumy i uprzedzenia" wątków i motywów, trochę gorzej rokujących, trochę bardziej dramatycznych - ale jak najbardziej analogicznych. 

Obie powieści przenikają się nie tylko na technicznym poziomie, ale również fabularnym, na pewno będzie to gratka dla miłośników Austen. Można odnaleźć tu pewną krytykę, czyli coś czego ja spodziewałam się w pierwszej kolejności, ale niestety trzeba nastawić się też na cały "ciężar gatunkowy". "Dworek Longbourn" bez wątpliwości jest książką rozrywkową, romansem. Nie doszukałam się tu ironii i humoru, krytyka jest na drugim miejscu i nie zawsze wyraźna. "Duma i uprzedzenie" posłużyło jako tło i tyle. "Dworek.." jest kuchenną obyczajówką, z ciekawym historycznym zapleczem, dobrze zbudowaną, ale raczej nie skupiającą się na społecznych problemach i mocno ugrzecznioną.

Uchyla rąbka, ale nie obnaża. Jest oparta na świetnym pomyśle, dającym bardzo duże możliwości. Niestety, nie zostają one w pełni wykorzystane. Być może miałam zbyt wysokie oczekiwania, być może to kwestia nastawienia na innego typu lekturę - ale dlaczego nie miałabym mieć takich oczekiwań, dlaczego nie miałabym być wymagająca? Jestem rozczarowana, że tak dobry temat został zrealizowany w (momentami nieznośnie) lekki i konwencjonalny sposób. Książka została napisana przez miłośniczkę Jane Austen - i dla miłośników Jane Austen. Cała potencjalna przewrotność została zmarnowana.

Książka nie spełniła moich oczekiwań, ale nie mogę na tej podstawie jej oceniać. Właściwie pozostanie w konwencji stawia Jo Baker jeszcze wyższy próg - trudno mierzyć się z klasyką literatury.. Jakby na "Dworek.." nie spojrzeć - wypada tylko przeciętnie. Nie dostarcza zbyt wielu informacji o czasach, nie wywołuje zbyt wielu emocji, nie nazwałabym go też lekturą "od której nie można się oderwać". Mimo początkowego kredytu zaufania - mogę powiedzieć tylko, że książka była łatwa i dość przyjemna, a z czystym sumieniem mogę polecić ją tylko miłośnikom gatunku.

Ocena: 5+/10

14 komentarzy:

  1. Też nie jestem fanką typowej kobiecej literatury, jednak czasem sięgam. Nie wiem może mi ta książka bardziej podejdzie do smaku :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Ja literaturę kobiecą lubię i sięgam po nią dość często, bo mnie akurat do niej ciągnie. Niektóre powieści okazują się niewypałami, a inne zdobywają moje serce - to po prostu ruletka. Mam ochotę poznać "Dworek Longbourn", bo do tej pory spotkałam się z wieloma pozytywnymi opiniami na jej temat. Poza tym... lubię sama przekonywać się, czy konkretna powieść trafia w mój gust, aby samodzielnie wyrobić sobie zdanie o niej.

    OdpowiedzUsuń
  3. Odniosłam podobne wrażenia odnośnie do tej książki. Pospolite czytadło, ot co.

    OdpowiedzUsuń
  4. Widać, że zawiodłaś się na "Dworku Longbourn" dość mocno. "Duma i uprzedzenie" to jedna z moich ukochanych powieści, więc książka Baker to dla mnie lektura obowiązkowo. Nie będę się jednak nastawiać na nic wyjątkowego, a potraktuję ją jako zwykłe czytadło.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie wiem czy zawiodłam, jest mi kompletnie obojętna w tym momencie. Ale nie jest straszna, okropna - raczej zbyt zwyczajna.

      Usuń
  5. A ja mimo wszystko chyba chcę się przekonać osobiście jakie ta książka zrobi na mnie wrażenie, bo sam pomysł wydaje mi się bardzo ciekawy :)

    OdpowiedzUsuń
  6. Mam podobne podejście do tego typu literatury co Ty; nie jestem fanką powieści kobiecych, aczkolwiek kilka wartościowych książek z tej półki zdarzyło mi się przeczytać.

    OdpowiedzUsuń
  7. W porównaniu z Austen, każda tego typu książka będzie przeciętna. Ale mimo to jestem ciekawa tej lektury :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No tylko że ja wcale nie chciałam porównywać z Austen. Sądziłam, że autorka pójdzie w inną stronę i stworzy coś bardziej oryginalnego niż tylko historię służby z "Dumy i uprzedzenia".

      Usuń
  8. Za słaba ocena, żebym się skusiła. Niestety, nie przeczytam :)

    OdpowiedzUsuń
  9. "Można odnaleźć tu pewną krytykę, czyli coś czego ja spodziewałam się w pierwszej kolejności, ale niestety trzeba nastawić się też na cały "ciężar gatunkowy"." - Tylko "pewną krytykę"? Kurczę, miałam nadzieję na podejście rewizjonistyczne, nie romans.

    OdpowiedzUsuń
  10. Niezwykle klimatyczna okładka. Twoja recenzja mimo wszystko mnie zachęciła, jestem prawie przekonana, że ta książka mi się spodoba. Muszę się za nią koniecznie rozejrzeć :)

    www.im-bookworm.pl

    OdpowiedzUsuń

Zapraszam do dyskusji ;)