poniedziałek, 20 kwietnia 2015

Joanna Bator - Wyspa Łza

Joanna Bator zawsze zabiera w podróże nietypowe, tajemnicze, lekko niesamowite. W "Wyspie Łzie" opowiada przede wszystkim własną historię, czyni to "pod pretekstem" podróży, opisu procesu twórczego. Podróż jest osobista, pełna intymności, zachwianych proporcji. Niepowtarzalna i prawdziwa. Na Wyspę Łzę, czyli Sri Lankę Bator wyjeżdża w poszukiwaniu zaginionej ponad 25 lat temu Sandry Valentine. Wydaje się to być może pozbawione sensu i związku z rzeczywistością, ale poszukiwania te są związane jednocześnie z tworzeniem, poszukiwaniami różnego rodzaju, z pisaniem książki, której główna bohaterka jawi się jako nierozerwalnie z Sandrą związana.

W opisanym świecie mieszają się czasy, życia, idee. Podobnie emocje, obrazy, które zawsze przechodzą przez autorkę, zanim trafią na papier. Prawdziwość, tego co w książce wypływa właśnie stąd - z osobistego przeżywania, z ciągłego umieszczania siebie wewnątrz, nawet jeśli jest to ostatnie miejsce, w którym chciałoby się siebie widzieć, nawet jeśli jest to obrzydliwe, bolesne. Niewłaściwe. Nudne. Do czytelnika nie dociera czysty opis świata, Joanna Bator nawet tego nie próbuje - wprowadza za to do książki postaci fikcyjne, symbole, nadaje nowe znaczenia. Organizuje świat, stara się go odczytać, pojąć, stworzyć własne ramy. Obiektywną prawdę odrzuca jako nieistniejącą, zastępując ją wnikliwą interpretacją, opisem własnego świata.

czwartek, 16 kwietnia 2015

Jubileuszowy Port Literacki, czyli kolejny wiosenny festiwal



Obchodzący w tym roku dwudziestolecie Port Literacki zaprasza na trzydniową podróż po najważniejszych wydarzeniach i projektach z całej swojej historii. W ostatni weekend kwietnia we Wrocławskim Teatrze Współczesnym będzie można słuchać starych i nowych wierszy blisko czterdziestu polskich poetów.

Przygotowania do jubileuszowej edycji imprezy rozpoczęły się już kilka lat temu od przekonania do publikacji premierowych tomów najważniejszych bohaterów Fortu i Portu Literackiego, także tych, którzy od dawna nie pojawiali się na festiwalu i swoje książki wydawali w innych miejscach. Dzięki temu między majem 2014 a kwietniem 2015 roku ukazało się blisko trzydzieści wyjątkowych pozycji. (Premierowe książki dostępne również w księgarni poezjem.pl.)

poniedziałek, 13 kwietnia 2015

Arael Zurli - Bagienna niezapominajka. Nieznane życie Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Biografie, to gatunek, który ostatnio bardzo intensywnie zgłębiam, odkrywam jego zróżnicowanie i to, na jak wiele różnych sposobów można opowiadać o postaciach znanych i cenionych, których twórczość, dzieła, czy dokonania żyją w sporym oderwaniu od samej postaci. Biografie, z którymi się stykam są przy tym mocno autorskie, zawierają sporo interpretacji, często mam wręcz wrażenie, że jest to opis pewnej wizji, opartej na faktach, ale jednak mocno zależnej od autora. Jak właściwie z każdym tekstem - mówi wiele o autorze, o opisywanej postaci również, ale na pewno nie jest to tekst obiektywny i przedstawiający "prawdę". Jest to też gatunek, w którym chyba najmocniej odbija się autor, jego nastawienie i sposób postrzegania drugiego człowieka.

"Bagienna niezapominajka" powstała głównie na bazie listów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz jej pamiętników, część interpretacyjna jest ogromna i dokonuje jej właściwie tylko jedna osoba, Zurli nie wspiera się tekstami innych autorów. Książka dotyczy ostatnich lat życia poetki, wojennych, niezwykle trudnych dla Pawlikowskiej, do tego zwieńczonych chorobą i powolnym umieraniem. Jest to lektura niewątpliwie ciekawa i wartościowa, szczególnie ze względu na długie fragmenty listów i dzienników. Ogromnie rozczarowuje natomiast postawa autorki, jej nastawienie do opisywanej postaci. Nie wzbudziła mojego zachwytu również strona techniczna i szkolny, a przy tym wybiórczy sposób przedstawiania.

piątek, 3 kwietnia 2015

Małgorzata Halber - Najgorszy człowiek na świecie

Czy ktoś nie słyszał o tej książce? Zadziwiająco głośna spowiedź "sympatycznej dziewczyny z MTV" (choć dla mnie, to bardziej twórczyni Bohatera). Opowieść nie tyle o wyniszczającym nałogu, alkoholizmie jaki znamy z życia, filmów, stereotypów i niestety również literatury, ale o młodej dziewczynie, która na wielu skalach po prostu dobrze się bawiła. Małgorzata Halber pokazuje co działo się w głowie Krystyny, dlaczego piła, dlaczego całymi dniami chodziła spalona. Przy czym Krystyna, to bardziej niż postać fikcyjna, imię obcej kobiety, która ukradła autorce ją samą. To nie jest wymyślona historia, czyta się ją jak pamiętnik, a Małgorzata Halber się od tego nie odcina. Tesktu nawet nie potrafiłam odczytać innym głosem, inaczej intonując, niż czyni to Małgorzata Halber. 

Książka właściwie nie nadaje się do zrecenzowania. Jest zbyt szczera, zbyt osobista. Jakakolwiek krytyka byłaby nadużyciem. Książka na pewno nie jest arcydziełem literackim, nawet do tego nie aspiruje. Jej wartość leży zupełnie gdzie indziej. Jest szczera, prawdziwa, osobista, przełamuje tabu, a autorka wykazała się ogromną odwagą decydując się na jej napisanie i wydanie.